Malgorzata Mirga-Tas

Małgorzata Mirga-Tas brengt vergeten stemmen tot leven

Van 9 mei tot 30 juni 2025 krijgen bezoekers de kans om een monumentale site-specifieke interventie te bewonderen binnen de permanente collectie van het Museum door een van de meest gerenommeerde hedendaagse Pools-Roemeense kunstenaars: Małgorzata Mirga-Tas. De tentoonstelling, samengesteld door Wojciech Szymański, wordt mede georganiseerd door het Adam Mickiewicz Instituut als onderdeel van het internationale culturele programma van het Poolse voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie 2025.

Op deze expositie wordt een monumentaal wandtapijt (ca. 425 x 600 cm), vervaardigd met Mirga-Tas’ kenmerkende techniek, opgehangen in de museumgalerij met 16e-eeuwse wandtapijten uit Brussel. Met deze artistieke ingreep herschrijft Mirga-Tas de kunstgeschiedenis door de rol en de representatie van de Roma-gemeenschap in de Europese beeldcultuur te herdefiniëren. 

Een dialoog met het verleden

Małgorzata Mirga-Tas staat bekend voor haar innovatieve benadering van historische kunstwerken, waarbij ze die niet alleen maar citeert, maar ook herinterpreteert om zo de marginale positie van de Roma in de Europese kunstgeschiedenis te bevragen. Eerder deed ze dit onder andere met de 17e-eeuwse prenten van Jacques Callot (Out of Egypt, 2021) en de fresco’s uit het Palazzo Schifanoia (Re-enchanting the World, Biennale van Venetië, 2022). Ook haar recente werk in de Uffizi Galerij in Florence, waar ze een nieuwe interpretatie van De Aanbidding der Wijzen van Gentile da Fabriano maakte, sluit aan bij deze traditie van artistieke herinterpretatie.

Herwaardering van Roma-erfgoed

Voor haar interventie in Brussel grijpt Mirga-Tas terug op The Story of Jacob, een reeks tapijten ontworpen door Bernard van Orley en vervaardigd in de werkplaats van Willem de Kempeneer in de 16e eeuw. Deze tapijten zijn bijzondere historische werken waarin Roma-vrouwen en kinderen als modellen werden gebruikt, maar zonder expliciete erkenning in de kunstgeschiedenis. Door haar eigen werk op te nemen in deze reeks, plaatst Mirga-Tas deze vaak genegeerde figuren in het centrum van de beeldvertelling.

Het nieuwe wandtapijt vervangt tijdelijk een van de acht originele stukken van The Story of Jacbob en behoudt de traditionele structuur, inclusief de hoofdscène, de driedelige rand en een cartouche met tekst. Door hedendaagse Roma-portretten, afkomstig uit het persoonlijke fotoarchief van de kunstenares en haar familie, te verweven met de historische afbeeldingen, ontstaat een dynamische dialoog tussen verleden en heden. De bijbelse vertelling van The Story of Jacob wordt zo verplaatst naar de moderne context en biedt een kritisch perspectief op het hedendaagse migratie- en minderhedenbeleid in de Europese Unie.

Een kunstwerk dat emancipeert

Deze ingreep in de Brusselse museale context vormt een krachtig statement over de representatie van minderheden in de kunstgeschiedenis. Waar de oorspronkelijke museumvertelling zich vooral richtte op kunstenaars, mecenassen en verzamelaars, geeft Mirga-Tas nu de geportretteerde Roma-modellen een centrale rol. Haar werk is een vorm van emancipatie, een artistieke daad van herovering en een oproep tot een inclusievere blik op kunst en geschiedenis. 

​​​​​​​Deze tentoonstelling wordt co-georganiseerd met het Adam Mickiewicz Instituut en medegefinancierd door het Ministerie van Cultuur en Nationaal Erfgoed van Polen.