Cultuurgoederen WO II

Onderzoek naar de herkomst van kunstwerken

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden vele kunstwerken en cultuurgoederen uit openbaar en uit privé bezit achtergelaten, geroofd en/of gestolen. Dit gebeurde eveneens in België. Er ontstond bovendien, voornamelijk in West- en Centraal Europa, een grote kunsthandel. Een groot aantal cultuurgoederen werd na de Tweede Wereldoorlog opgespoord, teruggevonden en teruggeven aan de rechtmatige eigenaars, erfgenamen of staten. Maar niet van alle teruggevonden cultuurgoederen was de herkomst even duidelijk, of ze geroofd waren en wie de vooroorlogse eigenaars waren. Sommige van deze cultuurgoederen belandden in openbare of in privé handen na de bezettingsjaren en de bevrijding.

Tijdens de Conferentie van Washington in 1998 onderschreef België in dit verband de principes over de, onder het nationaalsocialisme geroofde en verdwenen cultuurgoederen. De musea en culturele instellingen werkten mee met de Studiecommissie joodse goederen en de Commissie voor Schadeloosstelling om de herkomst van deze cultuurgoederen uit te klaren. Het ging om kunstwerken die mogelijk voorwerp uitmaakten van de nationaalsocialistische roof of aankopen, evenals de naoorlogse restitutie in en door België.

Het onderzoek nam een aantal jaren in beslag. Na deze enquêtes en vanuit het oogpunt van  transparantie werd besloten om de kunstwerken met een ongeïdentificeerde herkomst of met een onvolledige herkomst onder te brengen in een databank met als doel meer informatie te bekomen over de verwervingsgeschiedenis. Deze databank legt voornamelijk de nadruk op schilderijen en beeldhouwwerken die in de museale verzamelingen terecht kwamen na de Tweede Wereldoorlog. Dit onderzoek is een nauwe samenwerking tussen de Gemeenschappen, de federale overheid en de betrokken instellingen en musea.

Meer informatie over de objecten van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis vindt u in de online catalogus Carmentis.  Informatie die de herkomst van de voorwerpen kan verduidelijken, zijn zeer welkom.