A&H Sunday - Expedition Egypt

A&H Sunday (6/6)
Op het terrein: Belgisch archeologisch onderzoek in Egypte

Laurent Bavay (in het FR)
Graf TT C.3 van Amenhotep: herontdekking van een Thebaans monument uit de 18e dynastie

In 2009 herontdekte de gezamenlijke archeologische missie van de ULB en de ULiège het "verloren" graf van vicekanselier Amenhotep en Lady Renena in de Thebaanse necropolis. Tijdens tien campagnes legde het Belgische team het monument bloot en werd een overvloed aan archeologisch materiaal opgegraven, dat opmerkelijk goed bewaard was gebleven dankzij het hete en droge klimaat van Luxor. Dankzij deze opgravingen kon de geschiedenis van het graf TT C.3 gereconstrueerd worden. Het werd gebouwd tijdens het bewind van koning Thoetmosis III, twee eeuwen later opnieuw in gebruik genomen door een vizier van Ramses II, en in de late oudheid door een Koptische monnik omgevormd tot een kluizenaarscel, voordat er in de 19e eeuw op deze locatie een huis werd gebouwd.

Laurent Bavay is professor Egyptische archeologie aan de Université Libre de Bruxelles. Hij doet opzoekingen naar de necropolis van Thebe, waar hij sinds 2009 een gezamenlijke archeologische zending leidt van de ULB en de Université de Liège. Tussen 2015 en 2019 was hij directeur van het Institut français d’archéologie orientale (IFAO) in Caïro.

Dimitri Laboury (in het FR)
“De grote Thebaanse meesters aan het werk” (J. Capart)
Studie van picturale praktijken in de thebaanse graven 29 en 96

In het kader van de Belgische Archeologische Missie in de Thebaanse necropolis, een gezamenlijk project van de ULB en de ULiège sinds 2010, werd een studie uitgevoerd naar picturale praktijken in Thebaanse graven (of TT) 29 en 96, respectievelijk toebehorend aan vizier Amenemope en aan zijn neef Sennefer, gouverneur van Thebe en beheerder van het domein van Amon in Karnak, onder het bewind van Amenhotep II (ca 1422-1395 BCE). Dit project, onder mandaat van de F.R.S.-FNRS, heeft de persoonlijke signatuur van individuele kunstenaars blootgelegd, die van het ene graf naar het andere kunnen worden gevolgd, evenals de artistieke strategieën die door hun sponsors werden ontwikkeld. De presentatie zal op een synthetische manier de belangrijkste resultaten van dit onderzoek presenteren.

Egyptoloog en kunsthistoricus Dimitri Laboury is hoogleraar kunstgeschiedenis, archeologie, geschiedenis en geschiedenis van de religies van faraonisch Egypte aan de Universiteit van Luik (ULiège).  Zijn onderzoek richt zich vooral op de studie van de kunst van het faraonische Egypte, de historische en culturele betekenis ervan, de receptie van de oudheid tot heden, en de acteurs en artistieke praktijken in deze context.

Harco Willems (in het NL)
Recent onderzoek van de KU Leuven in Dayr al-Barsha: over de herontdekking van een elitenecropool uit de Eerste Tussenperiode

De site Dayr al-Barshā is vooral bekend wegens de graven van de gouverneurs van de 'Hazengouw' uit het Middenrijk (ca. 2040-1700 v.Chr.). Maar het archeologische project dat de KU Leuven er sinds 2001 uitvoert, betreft ook sites in de wijdere omgeving, en bestrijkt chronologisch de gehele faraonische periode. Duidelijk is dat de regionale gouverneurs in het Oude Rijk (ca. 2650-2250 v.Chr) op een andere plaats begraven werden, namelijk in al-Shaykh Sa˹īd. Uit teksten kennen we bovendien heel wat leden van de gouverneursfamilie uit de tussenliggende Eerste Tussenperiode. Over hun grafveld is in de vakliteratuur tot op de dag van vandaag echter niets te vinden.
Deze voordracht gaat in op Egyptische opgravingen die tussen 1969 en 1972 onder het dorpsplein van Dayr al-Barshā werden uitgevoerd, en waar de afdeling Egyptologie van de KU Leuven later ook gewerkt heeft. Hoewel van de graven aan de oppervlakte tegenwoordig niets meer te zien is, blijkt één van de belangrijkste grafvelden van Egypte uit deze periode op het dorpsplein (de Sahla) te hebben gelegen. 

Yann Tristant (in het FR)
De oorsprong van Dendera. Recent onderzoek naar de grote tentyritische necropolis 

De site van Dendera (Opper-Egypte) is vooral bekend om zijn tempel uit de Ptolemeïsche periode, gewijd aan de godin Hathor. Een nieuw onderzoeksproject van de KU Leuven en het l’Institut français d’archéologie orientale bestudeert de grote begraafplaats waar de inwoners van Dendara bijna drie millennia begraven lagen. De voorlopige resultaten van dit archeologisch onderzoek van de necropolis werpen een nieuw licht op de begrafenispraktijken van de inwoners van Dendera vanaf het begin van de faraonische periode tot de Romeinse tijd.

Yann Tristant is professor Egyptische archeologie aan de KU Leuven. Zijn onderzoek richt zich voornamelijk op de predynastische en protodynastische perioden en op de funeraire archeologie. Hij heeft verschillende archeologische missies in Egypte geleid, waaronder de necropolissen van Abu Rawach en Dendera.

Wouter Claes (in het NL)
Onder de vleugels van Nechbet: recent archeologisch onderzoek in Elkab

Elkab, de thuishaven van de gierengodin Nechbet in het zuiden van Egypte, is al meer dan 85 jaar het werkterrein van Egyptologen en archeologen van de KMKG. Terwijl Jean Capart en zijn opvolgers vooral aandacht hadden voor de religieuze en funeraire monumenten van deze site worden sinds 2009 vooral archeologische opgravingen uitgevoerd in het nederzettingsgebied van Elkab. De resultaten van deze opgravingen benadrukken het belang van Elkab voor onze kennis van het oude Egypte.

Wouter Claes is hoofd van de afdeling wetenschappelijke documentatie (bibliotheken en archieven) van de KMKG. Hij nam deel aan talrijke archeologische opgravingen, voornamelijk in Egypte maar ook elders (Syrië, Italië, Paaseiland) en leidt de Belgische opgravingen op de site van Elkab in Boven-Egypte. Naast zijn belangstelling voor Egyptische nederzettingsarcheologie en prehistorische rotskunst focust zijn onderzoek vooral op de archiefcollecties van het museum die verband houden met de geschiedenis van de Egyptologie in België.

Praktische info
Op zondag 1.10 van 10:00 tot 13:30

De lezingen zijn gratis en vinden plaats in de conferentiezaal van Museum A&H.
Reserveren kan via deze online of aan de kassa van het museum.
Voor een bezoek aan het museum of de tentoonstelling gelden de gewone toegangsprijzen.

De tentoonstelling Expeditie Egypte werd mede mogelijk gemaakt door de wetenschappelijke inzichten voortgekomen uit de onderzoeksprojecten Pyramids & Progress en Sura Project. Verschillende van de sprekers op de Art & History Sundays – Expedition Egypt waren als onderzoeker verbonden aan deze twee projecten.
In samenwerking met E­gyptologisch Genootschap Koningin Elisabeth